SUSTAINABLE MOBILITY POLICIES: A Critical Note

Ihering Guedes Alcoforado
3 min readAug 21, 2020

--

IHERING GUEDES ALCOFORADO (Professor de Economia e Meio Ambiente, de Economia dos Transportes e de Política e Planejamento do Departamento de Economia da UFBA)

A França entrou numa convulsão social com a emergência na arena política dos “coletes amarelos” que reagiram uma tributação ecológica do combustível, o que representa de forma emblemática a tensão entre as agendas ambiental focada nas políticas de mobilidade social e a da justiça social focada no bem estar.

A questão subjacente é que algumas políticas de mobilidade sustentável tem efeito perverso do ponto da equidade social, a exemplo da tributação do combustível e dos veículos poluidores utilizados pelos menos favorecidos, como também os subsídios aos modos de transporte verde, os quais favorecem os segmentos mais favorecidos.

Além disso o discurso moralizante da sustentabilidade, em determinados contextos, retratam os pobres como poluidores irresponsáveis tem sido fundamental na potencialização de projetos de mobilidade sustentável fundado no transporte individual e cujos resultados são aparentemente “verde”, já que muitas se considera apenas parte do impacto, seja por desconsiderar outras externalidades, a exemplo do que acontece com os carros elétricos que em nada contribuem para reduzir os congestionamentos, seja por considerar apenas a etapa limpa do ciclo de vida do produto,como acontece com o etanol, não sendo raro que os dois procedimentos sejam adotado.

As evidências são que o modelo de transporte sustentável ortodoxo traz encoberto no seu bojo três problemas s: (1) a priorização do transporte individual em detrimento do transporte público, (2) o fetiche do crescimento, inclusive da industria automotiva, de forma a evidenciar as contradições da mobilidade sustentável, desvelando a ilógica do crescimento e a logica do mito e (3) a questão da justiça social, dadas seus efeitos socialmente perversos, donde a necessidade de problematizar-se a conversão do discurso acrítico da sustentabilidade em ações políticas e sua trajetória não sustentável.

Em função do acima exposto justifica-se, do ponto de vista do policymaking uma analise crítica das diferentes etapas do processo de construção e implementação dessas políticas: (1) a definição do problema e a seleção dos indicadores, (2) os critérios de escolha das soluções particulares e, (3) o desenho (design) dos planos ou programas e, assim criar as condições de redirecionar e restruturar as políticas de transportes sustentáveis.

BIBLIOGRAFIA

BAETEN, G., 2000. The tragedy of the highway: empowerment, disempowerment and the politics of sustainability discourses and practices. Eur. Plan. Stud. 8 (1), 69–86.

BANISTER, D., 2008. The sustainable mobility paradigm. Transp. Policy 15 (2), 73–80.

BOUSSAUW, K & VANOUTRIVE, T., 2017. Transport policy in Belgium: translating sustainability discourses into unsustainable outcomes. Transp. Policy 53, 11–19. https:// doi.org/10.1016/j.tranpol.2016.08.009

ERNSTE, Huib, MARTENS, Kare & SCHAPENDONK, Joris., The Design, Experience and Justice of Mobility IN Tijdschrift voor Economische en Sociale Geografie — 2012,

ESSEBO, Maja & BAETEN, Guy., Contradictions of ´Sustainable Mobility´ — The Ilogic of Growth and the Logic of Myth In Tijdschrift voor Economische en Sociale Geografie, 2012, Vol. 103, №5, pp. 555–565

GREEN, J., Steinbach, R., Datta, J., 2012. The travelling citizen: emergent discourses of moral mobility in a study of cycling in London. Sociol.-J. Br. Sociol. Assoc. 46 (2), 272–289.

LEVINE, Johatan,., (2020) A century of evolution of the accessibility concept IN Transportation Research Part D 20

LEVINE, Johatan, GRENGS, Joe & MERLIN, Louis A., (2019)From Mobility to Accessibility: Transforming Urban Transportation and Land-Use Planning. Cornell University Press, 2019

REIGNER, H., 2016. Neoliberal rationality and neohygienist morality. a foucaldian analysis of safe and sustainable urban transport policies in France. Terr. Polit. Govern. 4 (2), 196–215. https://doi.org/10.1080/21622671.2015.1123647.

VANOUTRIVEA, Thomas & COOPER, Erin., (2020) How just is transportation justice theory? The issues of paternalism and production Transportation Research Part A 122 pp. 112–119

--

--

Ihering Guedes Alcoforado
Ihering Guedes Alcoforado

Written by Ihering Guedes Alcoforado

Professor do Departamento de Economia da Universidade Federal da Bahia.

No responses yet